Als reactie op de klimaatcrisis en het alarmerende wereldwijde verlies van bossen heeft de Europese Unie de EU-verordening ontbossing aangenomen — Verordening (EU) 2023/1115 (EUDR).
Het doel is om de milieu-impact van het EU-verbruik te beperken door producten die verband houden met ontbossing en bosdegradatie te beperken. Onder de EUDR moeten bedrijven die bepaalde producten met ontbossingsrisico importeren of op de EU-markt brengen, voldoen aan strikte zorgvuldigheidsverplichtingen om ervoor te zorgen dat hun toeleveringsketens vrij van ontbossing zijn.
In deze gids leggen we in detail uit wat de zorgvuldigheidsverklaring is, welke bedrijven erdoor worden getroffen, de EUDR-nalevingsstappen die u moet volgen, en de mogelijke impacts voor Europese bedrijven en hun internationale partners.
Wat is de Zorgvuldigheidsverklaring (DDS)?
Zorgvuldigheidsplicht verwijst naar een preventief nalevingsproces dat bedrijven verplicht om aan te tonen dat de producten die ze in de EU importeren of verkopen niet bijdragen aan ontbossing of bosdegradatie.
Dit proces omvat:
- Het verzamelen van gedetailleerde informatie over de toeleveringsketen
- Het uitvoeren van een grondige risico beoordeling
- Het zorgen voor volledige traceerbaarheid van productie tot de Europese markt
Producten die onder Verordening (EU) 2023/1115 (EUDR) vallen
De EUDR richt zich op producten die worden beschouwd als hoog risico voor ontbossing, inclusief zowel grondstoffen als hun afgeleiden:
| Product | Voorbeelden | Afgeleiden |
|---|---|---|
| Hout | Gezaagd hout, panelen | Meubels, papier |
| Soja | Zaden, olie | Dierenvoer |
| Cacao | Bonen, pasta | Chocolade |
| Koffie | Bonen, geroosterd | Capsules, dranken |
| Palmolie | Ruwe olie | Bewerkte voeding, cosmetica |
| Rubber | Natuurlijk latex | Banden, schoenzolen |
| Vee/Rundvlees | Vlees, leer | Leren goederen |
⚠️ Alleen producten die na 31 december 2020 zijn geproduceerd, vallen onder deze zorgvuldigheidsregels.
Wat zijn de doelen van de EUDR?
De verordening dient verschillende milieu- en economische doelen:
- Primaire bossen en ecosystemen behouden
- Koolstofemissies veroorzaakt door ontbossing verminderen
- Transparantie van de toeleveringsketen verbeteren
- Geïmporteerde ontbossing bestrijden
- Bedrijfsverantwoordelijkheid in de agri-food- en bosbouwsectoren versterken
Belangrijke data om te onthouden
| Datum | Gebeurtenis |
|---|---|
| 31 december 2020 | Productiegrens voor producten onder de verordening |
| 29 juni 2023 | Officiële publicatie in het EU Publicatieblad |
| 30 december 2025 | Verordening treedt in werking voor de meeste bedrijven |
| 30 juni 2026 | Toepassing voor micro-ondernemingen en sommige KMO’s |
Welke bedrijven moeten voldoen?
De verordening geldt voor twee hoofdcategorieën bedrijven:
| Categorie | Definitie | Verplichtingen |
|---|---|---|
| Exploitanten | Importeurs, exporteurs of fabrikanten die producten op de markt brengen | Volledige zorgvuldigheidsplicht |
| Handelaars | Entiteiten die producten downstream distribueren | Productgegevens bewaren |
KMO’s worden ook getroffen, hoewel bepaalde verplichtingen proportioneel kunnen worden aangepast.
De drie stappen van de zorgvuldigheidsplicht
1. Informatieverzameling
Exploitanten moeten nauwkeurige gegevens verzamelen over:
- Producttype
- Productieland
- Geolocatie van landbouw-/bosbouwpercelen
- Volume, identiteit van de leverancier en douanedocumentatie
2. Risicobeoordeling
Bedrijven moeten beoordelen:
- Ontbossingsrisico van het land van herkomst
- Nalevingsgeschiedenis van de leverancier
- Complexiteit van de toeleveringsketen
De Europese Commissie heeft een risicoclassificatiesysteem ingevoerd:
| Risiconiveau | Vereiste maatregelen |
|---|---|
| Laag | Vereenvoudigde zorgvuldigheidsplicht |
| Standaard | Volledige zorgvuldigheidsplicht |
| Hoog | Versterkte controles, inclusief veldverificatie |
Landen geclassificeerd als Laag Risico (Uittreksel)
Voorbeelden: Frankrijk, Duitsland, Canada, Japan, Zuid-Afrika, Australië, Portugal, Nederland, enz.
[Volledige lijst beschikbaar hierboven]
Landen geclassificeerd als Hoog Risico
- Wit-Rusland
- Noord-Korea
- Myanmar
- Rusland
Import van hout en afgeleiden uit deze landen is volledig verboden.
Standaard Risicolanden (Voorbeelden)
- Brazilië
- Kameroen
- DR Congo
- Ivoorkust
Deze landen vereisen volledige naleving van zorgvuldigheidsprocedures.
De classificatie is onderhevig aan verandering op basis van lopende dialoog tussen EU en landen.
3. Risicobeperking
Als risico wordt geïdentificeerd, moeten bedrijven corrigerende acties ondernemen:
- Leverancier wijzigen
- Audits of certificeringen van derden aanvragen
- Het product van de EU-markt schorsen
Het indienen van uw zorgvuldigheidsverklaring
Vanaf 30 december 2025 moeten bedrijven hun zorgvuldigheidsverklaringen indienen via het EU-platform TRACES-NT.
Elke indiening moet het volgende bevatten:
- Gegevens van de exploitant
- Product- en traceerbaarheidsgegevens
- Resultaten van de risicobeoordeling
- Beperkingsacties, indien van toepassing
Het systeem genereert een unieke identificatiecode voor elke verklaring, wat zorgt voor douanetransparantie en traceerbaarheid.
Sancties voor niet-naleving
EU-lidstaten zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de verordening. Mogelijke sancties omvatten:
- Boetes tot 4% van de jaarlijkse omzet
- Inbeslagname van goederen
- Tijdelijke importverboden
- Willekeurige inspecties door nationale autoriteiten
Wat dit betekent voor Europese bedrijven
Kansen
- Duurzame praktijken bevorderen
- Zichtbaarheid van de toeleveringsketen versterken
- Voorkeurstoegang tot de markt door naleving
Uitdagingen
- Complexe geolocatiegegevensvereisten
- Verhoogde administratieve werklast
- Personeelstraining en herstructurering van de toeleveringsketen
Beste praktijken voor vroege naleving
Om effectief voor te bereiden, moeten bedrijven:
- Hun toeleveringsketens in kaart brengen
- Samenwerken met gecertificeerde leveranciers (bijv. FSC, RSPO, Rainforest Alliance)
- Documentbeheersystemen opzetten
- Inkoop- en nalevingsteams opleiden
Vroege adoptie kan een concurrentievoordeel bieden op de Europese markt.
Voorbeeld: Standaard Zorgvuldigheidsverklaring (DDS)
| Element | Voorbeeld |
|---|---|
| Product | Cacaobonen |
| Herkomstland | Ivoorkust |
| Geolocatie | Breedtegraad/lengtegraad van plantage |
| Productiedatum | Februari 2024 |
| Volume | 12 ton |
| Leverancier | Cacao Ivoorkust Coöperatie |
| Certificering | Rainforest Alliance |
| Risiconiveau | Standaard |
| Beperkingsmaatregelen | Audit van leverancier, certificering door derden |
Belangrijke getroffen sectoren
Hout
Vereist geolocatie en certificering (FSC, PEFC). Focus op traceerbaarheid voor houtgebaseerde producten zoals meubels.
Agri-food (Koffie, Cacao, Palmolie)
Moet bewijzen dat grondstoffen niet gekoppeld zijn aan ontboste gebieden. Gecertificeerde coöperaties zijn essentieel.
Leer en Rundvlees
Moet vee traceren van weide tot slachthuis. Lange toeleveringsketens kunnen logistieke uitdagingen opleveren.
De rol van certificeringen
Hoewel niet verplicht, helpen certificeringen om risicobeperking aan te tonen:
| Certificering | Sector | Voordeel |
|---|---|---|
| FSC / PEFC | Hout | Traceerbare, duurzame inkoop |
| RSPO | Palmolie | Verantwoorde productie |
| Rainforest Alliance | Koffie/Cacao | Sociale & milieunormen |
Bedrijven kunnen certificeringen, audits en geodata combineren om naleving te garanderen.
Verordening (EU) 2023/1115: Een keerpunt voor bosbescherming
De EUDR introduceert een nieuw nalevingslandschap voor bedrijven die bosrisicoproducten op de EU-markt brengen.
De zorgvuldigheidsverklaring wordt een centraal milieunalevingsinstrument, dat duurzame toeleveringsketenpraktijken aanmoedigt.
Bedrijven moeten nu handelen om sancties te vermijden en concurrerend te blijven.
Systemen voorbereiden, personeel trainen en veerkrachtige leveranciersrelaties opbouwen zijn essentieel voor succes.
ASD Group ondersteunt uw EUDR-naleving
Als reactie op Verordening (EU) 2023/1115 helpt ASD Group bedrijven bij het voldoen aan hun zorgvuldigheidsverplichtingen voor import en export met bosrisicoproducten.
Onze experts:
- Helpen bij TRACES-NT-verklaringen
- Zorgen voor douanenaleving
- Verminderen van risico op sancties en vertragingen
📞 Neem vandaag contact op met ons team om uw verplichtingen voor te zijn en uw toeleveringsketen te beveiligen.
Ontdek al onze douanenalevingsoplossingen om voorop te blijven lopen op de EUDR-vereisten.
